KÜÇÜK MUSTAFA PAŞA HAMAMI

Kültürel ve sanatsal mekânların hızla çoğaldığı Haliç kıyısına yakın, Cibali semtinde, 11.yy. Bizans Kilisesi’nden dönüştürülmüş Gül Cami ile karşılıklı olarak konumlanan Küçük Mustafa Paşa Hamamı, 15.yy.’a tarihlenir.

Mahalle ve hamam, adını, ‘Kara’ lakabıyla da anılan Küçük Mustafa Paşa’dan alır. Küçük Mustafa Paşa Hamamı 882 (1477) tarihli vakfiyesinde geçmekte olup, Küçük Mustafa Paşa’nın, Bursa’nın Pazarcık kasabasındaki cami, mektep ve imaretine vakfedilmiştir.

Özgün plan kurgusu, korunmuşluk ve boyut olarak döneminin en önemli çifte hamam örneklerinden sayılan Küçük Mustafa Paşa Hamamı, 1265 m2’lik geniş bir taban alanına yerleşmektedir. Girişi Müstantik Caddesi’nden sağlanan erkekler bölümü, giriş, soyunmalık (camekan), ılıklık, hela ve traşlık, sıcaklık ve sıcaklığın dört köşesine yerleştirilmiş dört adet hücreden oluşur. Şerefiye Sokak’tan erişilen kadınlar bölümünde ise, giriş mekânı, soyunmalık, ılıklık ve iki hücrenin açıldığı sıcaklık mekânları vardır.

Hamamı oluşturan en büyük hacim, erkekler bölümünün soyunmalık mekânı olup, mekân 14,70 m x 14,65 m boyutlarında ve 18,85 m yüksekliğindedir. Erkekler ve kadınlar sıcaklık mekânlarına paralel yerleştirilmiş su deposu, su deposunun kuzeydoğusuna bitişik yer alan külhan mekânları ve erkekler bölümü sıcaklık mekânı mukarnasları günümüze kadar özgün şekliyle ulaşmıştır.

Uzun yıllar kullanılmayan yapı, bakımsızlık ve zaman içinde maruz kaldığı niteliksiz müdehaleler ile harap duruma düşmüştür. Restorasyon çalışmaları yapının özgün malzeme ve kimliğine özen gösterilerek yürütülmüş, özgün plan şeması minimalist düzenlemeler ile korunmuş, yapının eklerinden arınarak, özgün niteliklerinin ön plana çıkması sağlanmıştır.